Saksafonun tarihçesi ve özellikler
Caz ve pop müziğin en asil enstrümanlarından biridir saksafon. Kendine has sesi ile dinleyenleri büyüleyen, hayal dünyasını süsleyen, bir yaz yağmuru hissini uyandırır insanın teninde.
Böyle popüler ve ayrıcalıklı bir enstrümanı çalmak emin olun ki sizlere çok farklı bir değer katacaktır. Saksafon türlerini, saksafon özelliklerini ve saksafonun tarihçesini paylaşacağımız bu yazıda eğer saksafon eğitimi almayı düşünüyorsanız kendiniz için en uygun saksafonu bilinçli bir şekilde seçebilecek bilgiye sahip olacaksınız.
Saksafon nedir
İmalatında daha çok pirinç kullanılan, s harfini andıran ve koni biçiminde bir şekle sahip olan üflemeli bir enstrümandır. Üfleme bölgesine kamış takılması ile ses elde edilir. 1840’lı yıllar içerisinde saksafonu kim icat etti diye merak ediyorsanız o kişi Adolphe Sax’tır.
Ayrıca saksafonla ilgili sana söylemek istediğimiz 1-2 şey daha var, onlara da bakmadan geçme –> Saksafonla İlgili Altın Değerinde Bilgiler
Saksafon genellikle caz müzik ve pop müzik içerisinde kullanılsa da ilk kullanım alanları klasik batı müziği ve ordu bandolarıydı.
Belçika doğumlu ve o dönemlerde Paris’te yaşayan Adolphe Sax’ın enstrümana saksafon adını vermiştir. Saksafon kelimesi ” Sax’ın sesi ” anlamına gelmektedir.
Saksafonun meydana gelmesi ise Adolphe’nin babasının sahip olduğu fabrikada uzun yıllar boyunca çalışması etkili olmuştur. Adolphe’nin babası klarnet ve ophicleide üretimi yapmaktaydı. Hatta kamış kullanarak çalma fikrinin klarnetin çalışma mantığından yola çıkarak bulduğu söylenmektedir.
1846 yılında saksafonun patentinin alınmasından sonra geçen 20 yıl boyunca saksafon sadece Sax ailesinin sahip olduğu fabrikalarda üretildi.
1866 yılına geldiğinde, patent süresinin dolması ile beraber diğer üreticilerde fabrikalarında saksafon üretmeye başladılar ve aynı zamanda saksafon üzerinde çeşitli değişiklikler yaptılar.
Saksafon yapı olarak bire bir klarnet üfleme sistemini kullanır. Bu sistemde aynı klarnette olduğu gibi içi oyulmuş ve dört köşeye sahip tek kamış takılan bir ağızlık mevcuttur. Saksafonun tuş sistemi de bire bir aynı olmasa da yan flütün sahip olduğu tuş sistemine benzemektedir.
Saksafon yapı malzemesi olarak metal kullanılmaktadır ancak literatürde bakır üflemeli olarak değil tahta üflemeli çalgılar grubunda yer almaktadır.
Saksafon yapılırken tercih edilen metal genellikle pirinçtir. Üretildikten sonra vernik, altın ya da gümüş ile kaplanır. Kaplama yapılmasının nedeni ses kalitesini iyileştirmek, görünümü güzelleştirmek ve saksafonun paslanmasını engellemektir.
Saksafon türleri
Saksafon denildiği zaman insanların aklında tek bir çeşit canlansa da aslında saksafon ailesinin 10 üyesi bulunmaktadır. Bu saksafon ailesinin en küçük üyesinden en büyük üyesine doğru sıralama ;
- Sopranino, C soprano, soprano, F mezzo-soprano, alto, C – ezgi, tenor, bariton, bas, kontrbas
Saksafon seçimini genellikle başlangıç için alto olarak seçerler. Belirli bir deneyim ve seviyeye ulaşıldıktan sonra tenor saksafon ya da bariton saksafon tercihine yönelirler. Alto saksafonun bu kadar popüler olmasının nedenlerinden biri de batı müziği parçalarını güzel bir şekilde yorumlamasıdır.
Bu sayılan saksafon türlerine göre çalması biraz daha zor olan soprano saksafon 1960 ‘lı yıllar itibari ile caz müzikte sıkça kullanılmaya başlandı.
Bunun dışında orkestra harici çok kullanılmayan saksafon çeşitleri ise ; sopranino, bas ve kontrbas saksafonlardır.
Saksafon genel yapısı
Saksafonda kullanılan ağızlıklar genelde kauçuk, plastik ya da metalden yapılmaktadır. Çok az sayıda kişi de bu ağızlıkların tahta ya da cam ürünlerini kullanır.
Metal ağızlık kullanan kişilerin çoğunluğu, metal ağızlığın plastik ağızlığa göre daha enerjik ve canlı ses çıkardığını ifade etse de bu göreceli bir kavramdır.
Az öncede bahsettiğimiz gibi saksafon ses çıkarmak için aynı klarnette olduğu gibi tek kamışlı ağızlık kullanır. Kamış genişlikleri ise farklıdır. Saksafon kamışları klarnet kamışlarına göre daha geniştir.
Kamışların ses gücü kamışların üzerinde yazan 1-6 aralığında belirtilmiştir. Ancak bu derecelendirme kamış üretici firmalar arasında farklılık göstermektedir.
Örnek vermek gerekirse Rico’nun 3 numaralı kamışı Vandoren markalı kamışın 3 numarasına göre daha yumuşak bir sese sahiptir.
Saksafon kursu İzmir hakkında detaylı bilgi almak ya da saksafon konusunda aklınıza takılanları iletmek için bağlantıya tıklayarak sitemize ulaşabilir ve konuşma panelinden bize sorularınızı yazabilirsiniz.